Szkoła przyjazna dla dziecka sześcioletniego

Szanowni Państwo

Dziś publikujemy pierwszą część tekstu przygotowanego przez panią Małgorzatę Wajdę, starszego wizytatora Kuratorium Oświaty w Krakowie. W kolejnej części dowiecie się Państwo o przyznawanym przez nas certyfikacie.

Rozpoczęcie nauki w szkole jest ważnym elementem w życiu każdego dziecka. To jak jest ono przygotowane do tego wyzwania w znacznym stopniu decyduje o przebiegu i wynikach nauki w szkole. A co za tym idzie, o tym, jak będzie w przyszłości wyglądać życie malucha.

Każde dziecko rozwija się w innym tempie i warunkach. Każde jest odrębną indywidualnością, różni się od swoich rówieśników rozmaitymi cechami fizycznym i psychicznymi. Dlatego tak ważne jest zrozumienie rozwoju dziecka.

Jakie jest więc dziecko w wieku sześciu lat?

Dziecko w tym wieku intensywnie się rozwija, jest otwarte na otaczającą je rzeczywistość, jest w naturalny sposób zmotywowane do „odkrywania świata”, ważne zatem, aby ten czas był czasem radości i pozytywnych doznań. Doświadczenie, które pozostawia w człowieku ten okres życia jest często podstawą, na której buduje się jego osobowość, jego stosunek do siebie, innych i świata.

Jest na pewno lepiej, niż dzieci młodsze, przystosowane do pracy w zespole, zdolne do dłużej trwającego wysiłku i skupienia uwagi, chociaż uwaga nie jest jeszcze zbyt trwała, ani przerzutna i podzielna.

Jego uwaga jest przede wszystkim mimowolna. Dziecko zmienia często przedmioty zainteresowania, odrywa się od jednej czynności lub zabawy, aby przejść po chwili do następnej. Przerywa rozpoczętą czynność, gdy zaczyna się nudzić. Jest to bardzo ważna wskazówka dla nauczyciela. Planując pracę powinien ustalać formy i metody pozwalające podtrzymywać zainteresowanie dziecka tematem, a nie doprowadzić do jego znudzenia.

Dominującą formą aktywności jest zabawa. Z tym że zabawy sześciolatków są bardziej dojrzałe, zorganizowane w zespołach, z podziałem ról i funkcji. Samodzielność dziecka i wyższy stopień jego uspołecznienia sprzyja powierzaniu mu odpowiedzialnych zadań (na miarę oczywiście jego możliwości, np. pełnienie dyżurów, wykonywanie prostych prac porządkowych i użytecznych). Sześciolatek przejawia duże zainteresowanie światem przyrody. Poznaje coraz więcej konkretnych właściwości przedmiotów, z ciekawością chłonie informacje o bliższym i dalszym otoczeniu.

Ważnym czynnikiem do zrozumienia funkcjonowania dziecka sześcioletniego jest zrozumienie jego myślenia. Typową formą jest myślenie konkretno – wyobrażeniowe i nie stanowi ono jeszcze odrębnej, samodzielnej czynności poznawczej. Jest podporządkowane zadaniom praktycznym, przejawia się w rozwiązywaniu problemów podczas zabaw i codziennych zajęć. Oczywiście wraz z wiekiem czynności dziecka stają się coraz bardziej złożone, a ich realizacja wymaga namysłu, zaplanowania środków, narzędzi, wyodrębnienia rozmaitych własności przedmiotów. W trakcie działania dziecko wykorzystuje narastające  doświadczenie i uświadamia sobie poszczególne składniki działalności własnej i cudzej: cel, środki, sposoby, warunki, motywy, skutki i konsekwencje czynności. Eksperymenty Piageta wskazują na fakt, iż czynności umysłowe nie mają jeszcze charakteru operacji, gdyż dziecko nie potrafi powrócić do punktu wyjścia i uwzględnić pierwotnej relacji tożsamości między przedmiotami. Stopniowo dzieci zaczynają pojmować związki między stanami a przekształceniami, dochodząc do zrozumienia pojęcia stałości. Dziecko rozumie zasadę zachowania stałości w odniesieniu do masy lecz nie dostrzega jej jeszcze w stosunku do ciężaru i objętości. Myślenie słowno – logiczne (pojęciowe) rozwija się w wieku 7, 8 lat. Jest to ważny element  wiedzy o rozwoju dziecka, ponieważ ucząc np. pojęć matematycznych musimy pamiętać, że dziecko przy tych operacjach myślowych musi działać na konkretach (liczmanach), nie potrafi sobie jeszcze wyobrazić działania.